Jak przedłużyć żywotność autoklawu?

Jednym z obowiązkowych elementów wyposażenia praktycznie każdego gabinetu stomatologicznego jest specjalistyczny autoklaw. Jest to urządzenie, które poprzez regularną sterylizację pozwala dbać o czystość użytkowanych narzędzi oraz końcówek stomatologicznych. Takie czynności nie tylko wpływają na kwestie estetyczne narzędzi czy zdrowie pacjentów, ale są regulowane przez prawo i weryfikowane przez sanepid oraz Urząd Dozoru Technicznego. Warto poznać kilka podstawowych zasad, które pozwolą znaleźć odpowiedź na pytanie: jak dbać o autoklaw stomatologiczny?

Czego można dowiedzieć się z artykułu?

Jak prawidłowo dbać o autoklaw w gabinecie stomatologicznym?
Jakie są zasady konserwacji autoklawu stomatologicznego?
Na jakie elementy autoklawu stomatologicznego zwracać uwagę w konkretnych odstępach czasu?

Dlaczego należy regularnie konserwować autoklaw stomatologiczny?

Autoklaw to zdecydowanie kluczowe urządzenie z punktu widzenia funkcjonowania gabinetu stomatologicznego. Biorąc jednak pod uwagę fakt, iż jego budowa opiera się na specjalistycznym mechanizmie, urządzenie to wymaga odpowiedniej i regularnej konserwacji. Chcąc, aby autoklaw pracował bez zarzutu i nie był narażony na jakiekolwiek awarie, należy pamiętać o kilku prostych czynnościach, które z pewnością pozwolą przedłużyć jego żywotność.

Bazując na naszym doświadczeniu oraz standardowej budowie autoklawów Mocom czy Stern Weber, którymi zajmujemy się na co dzień, przygotowaliśmy uniwersalny poradnik konserwacji tego typu urządzeń. Stosowanie się do przedstawionych poniżej wskazówek pozwoli wykluczyć zdecydowaną większość usterek czy awarii, prowadząc do oszczędności pieniędzy i czasu, koniecznych na naprawę autoklawu.

Przedstawiony poradnik został podzielony na okresy czasu, w jakich należy wykonywać poszczególne czynności. Pozwoli to na skuteczniejsze uporządkowanie poszczególnych kroków związanych z czyszczeniem i konserwacją autoklawu. Tak jak zostało wspomniane powyżej, najważniejsza jest regularność oraz to, że te czynności można wykonywać samodzielnie.

Czynności konserwacyjne do wykonywania na koniec każdego dnia pracy

Spuszczanie zużytej wody

Czynnością, jaka powinna być wykonywana w zasadzie codziennie, jest spuszczanie zużytej wody z autoklawu. Zdecydowanie nie należy czekać na pojawienie się komunikatu o treści „pełen zbiornik”, lecz robić to na zakończenie każdego dnia pracy. Brudna woda w połączeniu z dostępem do powietrza oraz wysoką temperaturą prowadzi do powstawania naleciałościami wyssanymi ze sterylizowanych narzędzi i pokrywania zbiornika różnego rodzaju bakteriami.

Czynności konserwacyjne do wykonywania 1 raz w tygodniu

Filtr komory

Najwięcej elementów autoklawu poddaje się konserwacji jeden raz w tygodniu. Jednym z nich jest filtr komory, z pomocą którego z urządzenia wysysane jest powietrze i wyciągana cała woda. Gromadzą się tutaj włókna celulozy z pakietów oraz wszelkie drobiny kurzu. Jeżeli filtr komory jest zanieczyszczony, narzędzia po zakończeniu cyklu są mokre oraz dużo szybciej zużywa się pompka próżniowa z uwagi na trudniejsze możliwości wyssania powietrza z komory. Chcąc poprawnie wyczyścić ten element, należy wykręcić filtr z komory, odczepić sitko od nakrętki i wyczyścić go tzw. zgłębnikiem lub przedmuchać sprężonym powietrzem.

Uszczelka drzwi

W przedstawionym zestawieniu nie może również zabraknąć uszczelki drzwi autoklawu. Jest to wyjątkowo wrażliwa część, w przypadku której nawet najmniejsza drobina kurzu może doprowadzić do utraty szczelności. W przypadku niedostatecznego konserwowania, podczas cyklu czyszczenia narzędzi stomatologicznych z drzwi będzie wydostawać się para lub woda, a sam autoklaw może generować szereg błędów: A252, A256, H401 czy H402. Jak zatem poradzić sobie z konserwacją uszczelki drzwi autoklawu? Jak najbardziej wskazane jest regularne czyszczenie jej miękką gąbką oraz czystą wodą bez detergentów, gdyż te mogą wchodzić w reakcję z uszczelką i prowadzić do jej deformacji lub odkształceń. Na koniec można dokładnie wysuszyć uszczelkę posiłkując się ręcznikiem papierowym.

Rant komory

Nie można również zapomnieć, aby raz w tygodniu wyczyścić rant komory. Jest to miejsce styku uszczelki drzwi z komorą. Jak najbardziej jest to intuicyjna czynność, a do czyszczenia podobnie jak w kilku innych przypadkach można użyć czystej wody oraz miękkiej gąbki.

Komora wewnętrzna

Czyszczenie komory wewnętrznej to dość oczywista kwestia, która potrafi jednak umknąć w natłoku obowiązków. Raz w tygodniu wystarczy czystą wodą i miękką gąbką przetrzeć dokładnie całą komorę. Jak najbardziej chodzi tutaj o względy estetyczne, jednak odkładający się z czasem brud i resztki oleju które nie są regularnie czyszczone zaczynają się przypalać, prowadząc do zapieczenia komory. Ponadto takie zanieczyszczenia mogą być wypłukiwane i przedostawać się do układu autoklawu, powodując często jego awarię.

Czynności konserwacyjne do wykonywania 1 raz w miesiącu

Spuszczanie czystej wody

Na koniec każdego dnia pracy należy spuszczać brudną wodę, natomiast raz w miesiącu warto powtarzać tę czynność, ale z czystą wodą – dokładnie tą wodą, która wlewana jest do autoklawu. Można to robić z pomocą szybkozłączki, która oznakowana jest jako „serwis”. Powód, dla którego warto spuszczać czystą wodę jest dokładnie taki sam jak w przypadku zużytej cieczy. Miesiąc to wystarczająco duża ilość czasu aby nawet najczystsza woda w połączeniu z temperaturą i powietrzem zaczęła się po prostu psuć. W trakcie zachodzących procesów biologicznych tworzą się bakterie, sam zbiornik zaczyna robić się śliski, a w efekcie powstają różnego rodzaju nieprzyjazne dla urządzenia substancje.

Czyszczenie obu zbiorników wody (dotyczy autoklawów wyprodukowanych po 2019 roku)

Po spuszczeniu wody z obu zbiorników wody, należy je wyczyścić miękką gąbką oraz wyjąć filtry zamocowane na dnie zbiorników. Wskazane filtry również należy oczyścić z naleciałości, które się na nich znalazły. Dotyczy to przede wszystkim autoklawów, które zostały wyprodukowane po 2019 roku.

Czynności konserwacyjne do wykonywania 1 raz na pół roku

Filtr bakteriologiczny

Filtr bakteriologiczny wykorzystywany jest do zasysania całego powietrza do suszenia pakietów po sterylizacji. Nie należy czekać, aż filtr zrobi się czarny i zwlekać z jego wymianą do corocznego przeglądu. W momencie, gdy filtr bakteriologiczny zacznie pokrywać szara warstwa, jest to jasny sygnał, aby go zastąpić na nowy. Należy podkreślić, iż filtr bakteriologiczny można śmiało wymienić samodzielnie. Dbanie o ten element jest istotne, gdyż w momencie jego zapchania niemożliwe jest uzyskanie odpowiedniej siły, aby zassać wystarczającą ilość powietrza do wysuszenia narzędzi.

Filtr pyłowy (dotyczy autoklawów wyprodukowanych po 2019 roku)

Oprócz filtru bakteriologicznego raz na pół roku należy wyczyścić filtr pyłowy, znajdujący się na spodzie autoklawu. Aby się do niego dostać, należy otworzyć drzwi i wysunąć go ze spodu urządzenia. Należy podkreślić, iż ta czynność dotyczy tylko autoklawów wyprodukowanych po 2019 roku. Filtr pyłowy to miejsce, gdzie gromadzi się tzw. suchy kurz. Filtr ten jest ochroną wentylacji chłodzenia autoklawu przed zassaniem zanieczyszczeń. Jest to element który wykorzystuje się do chłodzenia autoklawu. Przy zasysaniu powietrza przyswajany jest kurz z otoczenia, który gromadzi się właśnie w tym filtrze. Jeżeli będzie on zapchany, może prowadzić to do niedostatecznego wentylowania autoklawu i jego przegrzewania.

Czynności konserwacyjne do wykonywania 1 raz w roku

Przegląd autoklawu

Jest to jedyna z podanej tutaj kwestii, której nie można wykonać samodzielnie. W ramach przypomnienia warto było jednak przedstawić kwestię przeglądu autoklawu jako czynność, która pozwala przedłużyć żywotność urządzenia. Raz w roku autoklaw podczas przeglądu zostaje w pełni sprawdzony przez certyfikowanych serwisantów, którzy nie tylko usuwają bieżące usterki, ale również pomagają konserwować i dbać o podzespoły całego urządzenia. Zgodnie z ustawą o wyrobach medycznych, autoklawy powinny podlegać takiej kontroli technicznej właśnie raz do roku, który pozwala uzyskać wpis do paszportu technicznego urządzenia. W przypadku niedopełnienia tego obowiązku, właściciel autoklawu może liczyć się z konsekwencjami jak chociażby nałożenie kary administracyjnej czy nawet postawienia zarzutów w przypadku postępowań sądowych. Zabierając autoklaw na czas przeglądu do warsztatu, serwisant jest w stanie dokładnie wyczyścić oba zbiorniki wody, cały układ wężyków, czujniki ciśnienia oraz elektrozawory, które sterują przebiegiem cyklu.

Podsumowanie

Jak widać, nie są to trudne czynności, a kluczowa nie jest specjalistyczna wiedza, lecz tylko zwyczajna regularność. Konserwacja autoklawu nie wymaga wyjątkowo dużego wysiłku, a pozwala na spokojne użytkowanie urządzenia. Co więcej należy podkreślić, że w większości przypadków wystarczy czysta woda i miękka gąbka. Świadomość, że pacjenci mogą czuć się bezpieczni korzystając z dokładnie wysterylizowanych narzędzi i końcówek jest chyba jednak najcenniejsza.

Autor: Wojciech Łubowicz

Promocje

Katalog produktów

Centrum Szkoleń

Baza wiedzy